KỸ THUẬT TRỒNG NẤM RƠM BẰNG MÙN CƯA

Trồng nấm, đặc biệt là nấm rơm đã được nhiều bà con triển khai trong những năm gần đây. Đem lại hiệu quả kinh tế cao, đồng thời tạo ra công việc cho nhiều người nông dân. Nấm rơm có chứa nhiều giá trị dinh dưỡng, cách trồng chăm sóc cũng không phức tạp. Chỉ cần trang bị một số kiến thức là chúng ta có thể bắt tay vào triển khai rồi

Trồng nấm rơm bằng mùn cưa không những tận dụng được những phế phẩm nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn giúp mang lại hiệu quả kinh tế cao

Chuẩn bị nguyên liệu

• Mùn cưa
• Túi nilong để trồng nấm
• Vôi bột
• Cám, tấm hoặc ngô
• Giấy báo để bao kín bịch nấm
• Ống nhựa, bông để nút cổ túi nấm

Chọn loại mùn cưa đảm bảo 3 KHÔNG: không bị mốc, không có tinh dầu, không chứa độc tố (hóa chất, xăng dầu…)

Làm ẩm mùn cưa đến khi đạt độ thủy phân 70% rồi ủ mùn cưa thành đống (mỗi đống khoảng 300kg). Thời gian ủ là 4 – 6 ngày, cứ 2 – 3 ngày đảo 1 lần. Có một số lý do mà bà con phải ủ mùn cưa là:

• Kích thích xạ khuẩn phát triển giúp phân hủy mùn cưa được tốt hơn. Khi mùn cưa phân hủy, nó sẽ bị phân giải thành các chất dễ tiêu giúp nấm hấp thu tốt hơn.
• Quá trình ủ góp phần làm nguyên liệu chín và tiêu diệt các vi sinh vật có hại trong mùn cưa.

Để nâng cao năng suất nấm thu hoạch sau này, bà con có thể trộn thêm phân hữu cơ (phân chuồng, xác thực vật) và khoáng (tro…) vào đống ủ với lưu ý: các loại phân hữu cơ bổ sung không quá 20% khối lượng đống ủ, khoáng cần bổ sung khoảng 1%.

Sau khi mùn cưa đã được ủ, bà con cho thêm khoảng 3% bột nhẹ CaCO3 hoặc 1,5% vôi bột vào trộn với mùn cưa. Tiếp theo, bà con cho hỗn hợp mùn cưa vào các túi với kích thước 25cm, dài 40cm có khả năng chịu nhiệt, mỗi túi đựng 1,5kg mùn cưa. Sau đó, bà con dùng ống nhựa và bông để nút cổ túi lại.

Bước tiếp theo, bà con thực hiện thanh trùng cho các túi mùn cưa. Có nhiều cách thanh trùng như hấp trong thùng phi, xây lò hấp hoặc dùng nồi Autoclave. Đối với cách đầu tiên, bà con xếp các túi mùn cưa vào thùng và hấp cách thủy ở nhiệt độ 100 độ C trong 10 – 12 giờ kể từ thời điểm nước sôi.

Lựa chọn meo nấm

Lựa chọn meo giống là bước cơ bản trong cách trồng nấm rơm bằng mùn cưa. Meo giống được lựa chọn phải đáp ứng các nhu cầu sau: 

• Meo giống không bị nhiễm tạp chất.
• Meo không có dấu hiệu bị hỏng hay có mùi khó chịu.
• Đối với những bịch meo giống có chất lượng tốt biểu hiện bên ngoài là màu trắng trong, phía trên có lốm đốm một chút màu hồng và đặc biệt meo sẽ tỏa ra một mùi hương đặc trưng của nấm rơm.

Gieo trồng nấm

Bước tiếp theo trong cách trồng nấm rơm trên mùn cưa đó là gieo trồng nấm, bước này có thể áp dụng một trong hai cách dưới đây:

Cách trồng nấm rơm bằng mùn cưa theo phương pháp vô khuôn 

Với việc sử dụng phương pháp này những người trồng nấm phải chuẩn bị cho mình những chiếc khuôn có dạng hình thang đáy cụt có hai đầu hở. Đầu tiên rải lớp mùn cưa theo từng lớp vào trong khuôn, mỗi lớp mùn sẽ dày khoảng 10 cm, cứ rải xong 1 lớp mùn thì trên đó sẽ rắc một lớp meo giống. Tùy theo thời tiết và nhiệt độ mà xếp lớp mùn cưa dày hay mỏng, nếu là mùa hè thì chỉ nên chất 3 lớp, còn với mùa đông thì nên chất 4 lớp để giữ cho nấm không bị chết cóng. Đây là phương pháp thích hợp để trồng trong nhà có kệ hoặc trồng ở những nơi ngoài trời nhưng có bạt phủ kín.

Cách trồng nấm rơm bằng mùn cưa theo phương pháp đắp mô

Với phương pháp này, người trồng phải đem lớp mùn cưa ra rải đều, lớp mùn này sẽ dày khoảng 5cm và có chiều rộng dao động trong phạm vi 30 - 40cm. Còn với lớp meo nấm thì chia làm đôi và rải dọc theo hai bên luống. Rải xong một lớp meo thì lại tiếp tục rải mùn cưa lên trên, cứ như thế cho đến khoảng 4 lớp thì dừng lại. Để giữ ấm cho lớp mô thì tốt hơn hết hãy phủ một lớp rơm lên trên mô.

Chăm sóc nấm và thu hoạch

Muốn cho nấm của bạn phát triển khỏe mạnh và đạt được chất lượng tốt nhất thì điều cần phải lưu ý đầu tiên là theo dõi độ ẩm và nhiệt độ. Nếu độ ẩm quá cao hoặc quá thấp cũng sẽ gây cản trở rất nhiều cho quá trình sinh trưởng và phát triển của nấm. Nên duy trì độ ẩm trong khoảng 55 - 60% cho mùn cưa và 80 - 90% cho môi trường xung quanh mùn, còn với nhiệt độ nên duy trì ở mức vừa phải từ 32 - 37ºC là hợp lý nhất. Ngoài ra việc tưới nước cho nấm cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình chăm sóc nấm, nên sử dụng phương pháp tưới tia nhỏ hoặc phun sương để tránh gây hỏng tơ nấm. Vào những tháng nắng gắt nên tưới nước xung quanh nền đất để hạ nhiệt độ và giúp duy trì độ ẩm.   

Sau khoảng thời gian từ 15 - 20 ngày kể từ khi cấy meo có thể bắt đầu thu hoạch nấm. Trong quá trình thu hoạch nên hái các búp hơi nhọn đầu trước sau đó dùng tay xoay nhẹ để giúp dễ dàng tách tai nấm ra khỏi mô. Khi thu hoạch nên chú ý không để sót lại chân nấm bị đứt ở trên mô. Và cuối cùng khi thu hoạch xong hãy đậy kỹ áo mô lại.